Maker Atölye'leri nedir? Ne işe yararlar?

Makerspace'ler/Hackerspace'ler ya da Maker Lab'ler  yeni nesil üretim atölyelerine verilen isim.  Makerspace'ler biraz daha eğitim odaklı kabul edilmekle beraber, hackerspaceler ise daha deneyimli maker ve yazılımcıların buluştukları mekanlar gibi düşünülüyor. Bizce ise aralarında çok önemli farklar yok. Çünkü amaçları aynı; beraberce üretmek.

New York Resistor Makerspace

Makerspace'lerde  birçok üretim aracı bulunuyor. Mesela 3 boyutlu yazıcılar, lazer kesiciler, cnc tezgahları, arduino ve benzeri  prototipleme kartları  bunlardan bazıları. Bazı makerspace'ler farklı konulara odaklanabilir ve üretim araçları buna göre şekillenmiş olabilir. Mesela çocuklar için olan bir maker atölyesinde çocuklara yönelik aletlerin fazla olmasını(ör.makey makey'ler, littlebits'ler, daha küçük 3-boyutlu yazıcılar) , tahta işini de kapsayan atölyelerde ise tahta ile uğraşmak için gerekli olan araçların bulunmasını bekleyebilirsiniz. Bu tamamen atölyeyi kurucunun takdirine kalmış bir tercih. Maker Media'nın, makerspace.com adresinde yayınladığı bir maker atölyesi içeriği olmasına rağmen bunun katı sınırları yok. MIT'nin belirlediği Fablab

Techshop'ta bir maker atölye çalışması

standartı da, bir makerspace için olabilecek alet ve özellikleri belirleyen farklı bir standart ve bir makerspace ağı aslında. Türkiye'deki tek FabLab şu anda Kadir Has Üniversitesi içinde. Yine dünyadan verebileceğimiz TechShop örneği, bu işi en profesyonel şekilde yapan zincir maker lab'ler arasından sayılabilir. Amerika'nın birçok noktasında yer alan TechShop'lar aynı bir spor salonu gibi aylık, yıllık ya da tek girişlik üyelik bazında kullanım alanı sağlıyor. İçinde devamlı etkinlikler oluyor. New York'taki Resistor da MakerBot gibi  ticari amaçla başlamayıp, daha sonra çok yüksek değerli startuplar haline gelen birçok firmaya ilk üretim alanı sağlamış. Üyelik için, daha önce burada çalışan bir maker tarafından davet gerektiren Resistor'da, üyeler ayda 75$ ödüyorlar ve 6 saat ders vermeyi vaat ediyorlar. Ders vermek istemeyenler ise daha yüksek ücret ödüyorlar.

Türkiye'de ise bu modelde çalışan ilk maker atölyesi Istanbul MakerLab Temmuz 2015'te açıldı. Techshop modeli ile çalışacak olan Istanbul MakerLab'de hem etkinlikler, hem atölye çalışmaları yapılabiliyor. Üye olmadan da katılabileceğiniz etkinlikler ve atölyeler, üyelik olursa çok daha avantajlı hale geliyor. Diğer bir atölye İskele47, birkaç arkadaş ve şirketin beraber çalıştığı ve üretim araçlarının, interaktif araçların yoğun kullanıldığı bir mekan. Dışarıya yönelik bir modelleri yok. Ancak kendi işlerini yapabilmek için geniş bir üretim ve yetenek ağına sahipler. Atölye İstanbul daha çok ortak çalışma alanı ve tasarım işleri ile öne çıkmakta ama üretim kısmı yeni mekanlarına çıkmaları ile beraber artacak gibi görünüyor. Ama yeni mekanlarında iyi bir maker lab olacak. Nispeten yeni açılan Rumelihisarı'ndaki Garaj Maker Atölyesi ilk talklarını yaptı. Hızla büyüyeceğiniz düşünüyoruz.  Trabzon'da bir grubun kurduğu düşük imkanlarla çalışan bir hackerspace mevcut. Elazığ'da Fırat Üniversitesi ACM grubu Elazığ Makerspace'i kurma eşiğinde.

Sürdürülebilir bir maker space modeli oluşturmak kolay değil. Devamlı olarak sponsorluk ve teşviklerle mekanın yürümesi için, önce buradan inovasyon çıkması gerekiyor. İnovasyon çıkması için ise belirli bir devamlı üye sayısına ulaşmak gerekiyor. Yani bir tavuk, yumurta çıkmazı. Ancak ortak çalışma alanları ile beraber entegre oluşturulmuş bir maker atölyesinin canlı bir şekilde devam edebilmesi daha kolay gibi görünüyor. Üretimi, inovasyonu topluma indirmenin en iyi yolu olan maker atölyelerinin hızla artması dileği ile.